Gmina Władysławowo

W niedzielę 7 września w  Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie odbył się wernisaż otwierający wystawę „Wiatr od morza... Alfred Świerkosz (1900-1968) - wirtuoz piękna polskiego Wybrzeża”.

Zaprezentowano na niej pamiątki z archiwum rodziny Świerkoszów, wnuków Alfreda Świerkosza – Magdaleny Michalik i Macieja Michalika oraz obiekty ze zbiorów m.in. Centrum Kultury w Dobiegniewie – Muzeum Woldenberczyków, Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy, Biblioteki Gdańskiej PAN, Muzeum Północnokaszubskiego we Władysławowie, Archiwum Państwowego w Gdańsku Oddział w Gdyni oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego.

Wystawa potrwa do 9 września. Gmina Władysławowo wsparła ją finansowo.

Załączamy fotorelację z wernisażu.

Świerkosz Alfred Juliusz (1900-1968)

Nauczyciel, autor przewodników po wybrzeżu kaszubskim, dziennikarz. Urodził się 24 stycznia we Lwowie, w rodzinie Tomasza, urzędnika, i Marii z d. Maguin (Francuzki), nauczycielki gimnazjum - właścicielki pensji dla panien z dobrych domów. W latach 1911-1919 uczył się w gimnazjach klasycznych w Przemyślu oraz we Lwowie. W 1920 r. został skierowany jako nauczyciel do pracy w Państwowej Szkole Wydziałowej w Pucku. Przeniesiony do szkoły w Rajkowych pod Tczewem, wkrótce powraca na ziemię pucką, by objąć kierownictwo szkoły podstawowej w Wielkiej Wsi (Władysławowo).

W Pucku zorganizował pierwszą drużynę harcerską oraz Koło Przyjaciół Harcerzy. W okresie międzywojennym był stałym korespondentem Polskiej Agencji Telefonicznej oraz „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w Krakowie. Współpracował z wieloma czasopismami („Gryf”, „Światowid”, „Gazeta Kaszubska”). Publikował artykuły i materiały informacyjne, głównie na temat życia kulturalnego na Kaszubach. Pisał o pracy i obyczajach rybaków morskich, drukował materiały przyczynkarskie i polemiki. Ostro zwalczał wszelkie przejawy działalności antypolskiej ze strony prasy, organizacji i instytucji niemieckich. Pełnił szereg funkcji, m.in. był sekretarzem puckiego oddziału PTK (1921), tu organizował pierwsze nad Bałtykiem polskie schronisko turystyczne (1927). Był też skarbnikiem ZLP na Kaszubach w Gdyni (1931). Zorganizował przed wojną w stolicy wielką wystawę pt. „Nasze morze”. Wydał 9 pozycji książkowych. Były to zarysy monograficzne poszczególnych miejscowości ziemi kaszubskiej. Wśród nich m.in. Z wybrzeża polskiego (Puck 1930), Brzegiem międzymorza (Kartuzy 1937), Puck. Najstarszy gród nad Zatoką Pucką (Puck 1934).

Od chwili wybuchu II wojny światowej gestapo poszukiwało go listami gończymi. Choć formalnie zwolniony ze służby w WP, udał się we wrześniu 1939 do Jastarni, by redagować „Biuletyn Wojenny” oraz nadawać przez sieć megafonów komunikaty o walkach w obronie Helu i przestrzegać miejscową ludność przed kłamliwa propagandą niemiecką. Po kapitulacji, zaopatrzony przez Dowództwo Morskiego Dywizjonu Lotniczego w fałszywe dokumenty, dostał się jako podchorąży do obozu jenieckiego Oflag II C Woldenberg (Dobiegniew). Tu w warunkach niewoli redagował barakową gazetkę wieczorną i współdziałał aktywnie z Kołem Pomorzan. Wygłaszał niektóre ze swoich tekstów (felietony), a także uczestniczył w działalności samokształceniowej. Przez cały ten okres występował pod fałszywym nazwiskiem w obawie dekonspiracji ze strony wroga. Oswobodzony został przez żołnierzy Armii Radz. 30 I 1945 podczas marszu ewakuacyjnego na zach. od Barlinka. Po powrocie z niewoli zgłosił się już w lutym 1945 do pracy. Początkowo zaangażowany był w Wąbrzeźnie w referacie kultury, od grudnia tego roku związał się z Gdańskiem.

Od stycznia 1946 pracował w gdańskiej Rozgłośni Polskiego Radia. Był kierownikiem literackim, a następnie kierownikiem działu informacyjnego tej rozgłośni. Od 1949 był publicystą „Głosu Wybrzeża”, później zaś  „Wieczoru Wybrzeża”. Po wyzwoleniu współpracował też z wieloma innymi czasopismami, m.in. z „Arkoną” i „Wiatrem od Morza” oraz „Ilustrowanym Kurierem Codziennym” i „Dziennikiem Ludowym”. Poczynając od numeru 11 miesięcznika „Litery” z 1962, w 12 kolejnych numerach tego pisma drukował swoje Wspomnienia starego dziennikarza. Za działalność społeczną i pracę dziennikarską odznaczony był Srebrnym Krzyżem Zasługi, odznaką „Za Zasługi dla Miasta Gdańska” i Złotą Odznaką Zasłużonego Pracownika Morza. Zmarł 23 III 1968 w Gdańsku. Pochowany został na cmentarzu w Oliwie.